İdare hukuku bakımından bir hukuk devleti olmanın gerekliliklerinden bazıları aşağıda sıralanmıştır.
İrade Organı
İdare, devletin yürütme erkinin bir parçası olup, yürütme organına bağlı olan Cumhurbaşkanının, Bakanlar Kurulu Başbakan ve Bakanlar, idare kavramının kural olarak içerisinde yer almasa da Bakanlar Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Bakanlar kurulu da çoğu noktadan İdare ile yakın ilişkidedir.
İdarenin Merkez teşkilatında yer alan kamu hizmetlerini yürütmekle sorumlu bakanlıklar olarak örgütlenmiştir ve başlarında bakanlar bulunmaktadır. Cumhurbaşkanı ve başbakan ve yine anayasal olarak pek çok yönden idare görevleri bulunan Amir pozisyondadır ve bu sebepten Cumhurbaşkanı, Bakanlar, Başbakan ve Bakanlar Kurulu'nu idarenin tamamen dışında görmek doğru değildir.
Bu sebepten idare organı, Cumhurbaşkanı Bakanlar Kurulu, Başbakan ve Bakanlar dışında kalan, yürütme organının içerisinde yer alan Kamu tüzel kişilerdir.
İdari Fonksiyon
İdari fonksiyonu, devletin üç temel organı Yasama, bağımsız yargı ve yürütmenin siyasi fonksiyonları haricinde kalan görevleri ve diğer kamu tüzel kişiliklerinin fonksiyonlarını ifade eden fonksiyona verilen isimdir. Yani idari fonksiyon Yasama, yargı ve yürütmenin siyasi fonksiyonları dışında kalan, bireylerin yaşamlarını daha iyi hale getirmek için sunulan kamu hizmetleri ve faaliyetleri oluşturmaktadır.
Yürütmenin kanun tasarısı , Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde yaptığı çalışmalar, yürütmenin siyasi fonksiyonu olup idari fonksiyon içerisinde yer almamaktadır.
Yine yargı da idari fonksiyon içinde yer almamaktadır.
İdari Fonksiyonunun Özellikleri
İdari fonksiyon, belli iş ve işlemleri yerine getirir.
Yasamanın görevi yasa hazırlanması, yargının görevi bağımsız yargılama iken idari fonksiyon, idari işlemler adı verilen verilen kamu hizmetlerini yerine getirmekle yükümlüdür.
İdari fonksiyon süreklidir.
Çünkü idare fonksiyonu kamu hizmetinin yerine getirirken vatandaşın Can, mal güvenliğinin korunması, Sağlık Hizmetleri gibi temel ihtiyaçlar bir fonksiyonun alanı içerisinde olup bu gibi hizmetler kesintiye uğramamalıdır. Yasama ve yargı belirli dönemlerde ara verebilirken, idari fonksiyon hiçbir şekilde ara vermeksizin kesintisiz ve sürekli bir işleyiş halindedir.
İdari fonksiyon yürütülmesi için bir talebe gerek yoktur kendinden yürür.
Üstün yetkiler Kamu gücü kullanılarak idari fonksiyon yerine getirilir.
İdari fonksiyonların özellikleri arasında yer alan Kamu tüzel kişilerin kullandığı Kamu gücü , Kamu tüzel kişiliklerini özel tüzel kişiliklerden üstün kılan ayrıcalıklar içeren bir güç ile yerine getirilmesini sağlayan idare fonksiyonun özelliklerindendir.
Kamu Tüzel Kişilikleri
Devlet tarafından Kanun ile kurulmuş, kamu gücü ayrıcalıklarına sahip, tüzel kişi konumunda olan kamu yararını sağlamak amacıyla kurulmuş tüzel kişiliklere verilen isimdir.
Kamu tüzel kişilikleri kamu yararını sağlamak adına iş ve işlemlerde bulunmaktadır.
Tüzel kişilikler mal topluluğu ve kişi topluluğu şeklinde ayrılır.
Kişi topluluğu şeklinde olan kamu tüzel kişilikleri, kamu idareleri olarak isimlendirilir. Yani İl Özel İdare, belediye ve köy idareleri kişi topluluğu şeklindeki Kamu tüzel kişilikleri arasında yer alır.
Bir mal topluluğu şeklinde olan kamu tüzel kişilikleri kamu kurumu olarak adlandırılmaktadır. Yani üniversiteler, TRT, Kit , SGK gibi birimler mal topluluğu şeklinde olan kamu tüzel kişilikleri arasındadır.
Kanuni İdare İlkesi
İdare ve yürüttüğü faaliyetlerinde kanunun Egemen olması mânâsına gelen Kanuni idare ilkesi ile idarenin elinde olan Üstün haklar, yani kamu gücünü yetki yaşayacak şekilde kullanmak ya da keyfi olarak iş ve işlemleri yapmamak gibi işlemlerin ardından Hak arama filmini oluşturan ilkeye verilen isimdir.
Kanuni idare ilkesi ile İdare nin kullandığı Üstün yetkileri keyfi biçimde kullanılmasının önüne Kanun ile geçirilmesidir.
İdare hukuku ve idari teşkilatı açısından tüm idari işlemlerin kanuna dayanması, kanunu idari ilkesin sonucu olup, Kanuni idare ilkesi benimsenerek anayasa ile güvence altına alınmıştır.
İrade Organı
İdare, devletin yürütme erkinin bir parçası olup, yürütme organına bağlı olan Cumhurbaşkanının, Bakanlar Kurulu Başbakan ve Bakanlar, idare kavramının kural olarak içerisinde yer almasa da Bakanlar Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Bakanlar kurulu da çoğu noktadan İdare ile yakın ilişkidedir.
İdarenin Merkez teşkilatında yer alan kamu hizmetlerini yürütmekle sorumlu bakanlıklar olarak örgütlenmiştir ve başlarında bakanlar bulunmaktadır. Cumhurbaşkanı ve başbakan ve yine anayasal olarak pek çok yönden idare görevleri bulunan Amir pozisyondadır ve bu sebepten Cumhurbaşkanı, Bakanlar, Başbakan ve Bakanlar Kurulu'nu idarenin tamamen dışında görmek doğru değildir.
Bu sebepten idare organı, Cumhurbaşkanı Bakanlar Kurulu, Başbakan ve Bakanlar dışında kalan, yürütme organının içerisinde yer alan Kamu tüzel kişilerdir.
İdari Fonksiyon
İdari fonksiyonu, devletin üç temel organı Yasama, bağımsız yargı ve yürütmenin siyasi fonksiyonları haricinde kalan görevleri ve diğer kamu tüzel kişiliklerinin fonksiyonlarını ifade eden fonksiyona verilen isimdir. Yani idari fonksiyon Yasama, yargı ve yürütmenin siyasi fonksiyonları dışında kalan, bireylerin yaşamlarını daha iyi hale getirmek için sunulan kamu hizmetleri ve faaliyetleri oluşturmaktadır.
Yürütmenin kanun tasarısı , Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde yaptığı çalışmalar, yürütmenin siyasi fonksiyonu olup idari fonksiyon içerisinde yer almamaktadır.
Yine yargı da idari fonksiyon içinde yer almamaktadır.
İdari Fonksiyonunun Özellikleri
İdari fonksiyon, belli iş ve işlemleri yerine getirir.
Yasamanın görevi yasa hazırlanması, yargının görevi bağımsız yargılama iken idari fonksiyon, idari işlemler adı verilen verilen kamu hizmetlerini yerine getirmekle yükümlüdür.
İdari fonksiyon süreklidir.
Çünkü idare fonksiyonu kamu hizmetinin yerine getirirken vatandaşın Can, mal güvenliğinin korunması, Sağlık Hizmetleri gibi temel ihtiyaçlar bir fonksiyonun alanı içerisinde olup bu gibi hizmetler kesintiye uğramamalıdır. Yasama ve yargı belirli dönemlerde ara verebilirken, idari fonksiyon hiçbir şekilde ara vermeksizin kesintisiz ve sürekli bir işleyiş halindedir.
İdari fonksiyon yürütülmesi için bir talebe gerek yoktur kendinden yürür.
Üstün yetkiler Kamu gücü kullanılarak idari fonksiyon yerine getirilir.
İdari fonksiyonların özellikleri arasında yer alan Kamu tüzel kişilerin kullandığı Kamu gücü , Kamu tüzel kişiliklerini özel tüzel kişiliklerden üstün kılan ayrıcalıklar içeren bir güç ile yerine getirilmesini sağlayan idare fonksiyonun özelliklerindendir.
Kamu Tüzel Kişilikleri
Devlet tarafından Kanun ile kurulmuş, kamu gücü ayrıcalıklarına sahip, tüzel kişi konumunda olan kamu yararını sağlamak amacıyla kurulmuş tüzel kişiliklere verilen isimdir.
Kamu tüzel kişilikleri kamu yararını sağlamak adına iş ve işlemlerde bulunmaktadır.
Tüzel kişilikler mal topluluğu ve kişi topluluğu şeklinde ayrılır.
Kişi topluluğu şeklinde olan kamu tüzel kişilikleri, kamu idareleri olarak isimlendirilir. Yani İl Özel İdare, belediye ve köy idareleri kişi topluluğu şeklindeki Kamu tüzel kişilikleri arasında yer alır.
Bir mal topluluğu şeklinde olan kamu tüzel kişilikleri kamu kurumu olarak adlandırılmaktadır. Yani üniversiteler, TRT, Kit , SGK gibi birimler mal topluluğu şeklinde olan kamu tüzel kişilikleri arasındadır.
Kanuni İdare İlkesi
İdare ve yürüttüğü faaliyetlerinde kanunun Egemen olması mânâsına gelen Kanuni idare ilkesi ile idarenin elinde olan Üstün haklar, yani kamu gücünü yetki yaşayacak şekilde kullanmak ya da keyfi olarak iş ve işlemleri yapmamak gibi işlemlerin ardından Hak arama filmini oluşturan ilkeye verilen isimdir.
Kanuni idare ilkesi ile İdare nin kullandığı Üstün yetkileri keyfi biçimde kullanılmasının önüne Kanun ile geçirilmesidir.
İdare hukuku ve idari teşkilatı açısından tüm idari işlemlerin kanuna dayanması, kanunu idari ilkesin sonucu olup, Kanuni idare ilkesi benimsenerek anayasa ile güvence altına alınmıştır.
0 Yorumlar